Immunotherapie bij kanker, waaronder borstkanker, is een behandelingsmethode die het immuunsysteem van het lichaam helpt om kanker te bestrijden. Het immuunsysteem is ons natuurlijk afweersysteem, dat lichaamsvreemde substanties, zoals virussen, bacteriën, maar ook kankercellen, opspoort en vernietigt. Immunotherapie probeert dit natuurlijke proces te versterken.

Wat is het immuunsysteem?

Ons immuunsysteem is een complex netwerk van cellen, weefsels en organen dat het lichaam in de eerste plaats beschermt tegen ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Het immuunsysteem werkt door deze indringers te herkennen en te vernietigen.

Voor indringers van buitenaf, zoals virussen en bacteriën, beschikt ons lichaam over diverse verdedigingslijnen: de huid, de slijmvliezen (vb. neusslijmvlies vangt ziekteverwekkers en drijft ze weer naar buiten als we onze neus snuiten) en maagzuur (vernietigt ziekteverwekkers die we via voedsel binnenkrijgen). Indringers die doorheen de eerste barrières geraken en in onze weefsels terechtkomen, worden daar herkend als lichaamsvreemd en aangevallen door gespecialiseerde immuuncellen.

Het immuunsysteem reageert niet alleen op indringers van buitenaf, maar kan ook veranderingen opmerken die zich binnenin het lichaam afspelen. Wanneer een normale cel zich omvormt tot een kankercel bijvoorbeeld, verschijnen er aan het oppervlak van deze kankercel soms abnormale eiwitten, die immuuncellen herkennen als lichaamsvreemd. Deze immuuncellen slaan alarm en activeren de gespecialiseerde imuuncellen die de kankercellen vervolgens gaan aanvallen en mogelijk vernietigen.

Kankercellen slagen er echter vaak in om te ontsnappen aan zo’n aanval van het immuunsysteem, door stoffen uit te scheiden die deze immuuncellen neutraliseren of door de abnormale eiwitten aan hun oppervlak te veranderen waardoor de immuuncellen ze niet meer herkennen. Immunotherapie is erop gericht om deze ontsnappingsroutes te blokkeren en op die manier de natuurlijke afweer tegen kanker te versterken en te ondersteunen.

Hoe werkt immunotherapie bij borstkanker?

Immunotherapie is vooral effectief bij bepaalde types borstkanker, zoals triple-negatieve borstkanker, die minder goed reageren op traditionele behandelingen zoals hormoontherapie en chemotherapie. Op dit moment bestaat er reeds een werkzame immunotherapie voor triple-negatieve borstkanker die de reactie van de kankercellen tegen de immuuncellen blokkeert. Dankzij deze medicijnen kan het immuunsysteem de ontsnappingsroutes van de kankercellen blokkeren wat kan leiden tot hun vernietiging. Studies tonen aan dat immunotherapie de overleving van patiënten met vroegstadium, gevorderde of uitgezaaide triple-negatieve borstkanker kan verbeteren. De immunotherapie wordt al toegepast, vaak in combinatie met chemotherapie.

De effectiviteit van immunotherapie kan variëren: en niet alle patiënten zullen even goed reageren op deze behandelingen. Net als voor andere kankertherapieën het geval is, kan ook immunotherapie nevenwerkingen veroorzaken. Deze zijn wel wat verschillend, vermits ze het immuunsysteem betrekken. Zo kan het immuunsysteem per ongeluk gezonde cellen aanvallen, wat dan aanleiding geeft tot ongewenste effecten.