Bij een screeningsmammografie worden, net als bij andere RX-opnamen en CT-scans, röntgenstralen gebruikt. Röntgenstralen zijn onmisbaar in de moderne geneeskunde, maar ze zijn niet zonder risico. Daarom mogen zwangere vrouwen best geen röntgenopname krijgen en staan zorgverleners tijdens het maken van een radiologische opname met röntgenstralen achter een scherm. Blootstelling aan ioniserende stralen kan weefsel beschadigen en in heel hoge doses kanker doen ontstaan. Daarom moeten we er zuinig mee omspringen. Medische beelden zijn geen vakantiekiekjes. Zestien procent van de vrouwen wenst geen screeningsmammografie omwille van stralingsangst, zo blijkt uit onderzoek van Pink Ribbon, voorgesteld in oktober 2022.

Natuurlijke blootstelling

In de natuur worden we voortdurend blootgesteld aan radioactieve straling, ook dat een vorm van ioniserende straling. Deze zogenaamde natuurlijke straling komt uit de kosmos: de aarde wordt voortdurend gebombardeerd met hoogenergetische deeltjes, die ook mens en dier treffen. We nemen deze radioactieve deeltjes op via onze voeding. Daarnaast worden we in huis of in de nabijheid van bepaalde industrieën blootgesteld aan kunstmatige radioactiviteit. De verplichte rookmelder thuis zendt bijvoorbeeld een minuscule hoeveelheid straling uit.

De gemiddelde blootstelling aan natuurlijke radioactieve straling in België bedraagt 2,4 mSv per jaar, dat berekent het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). mSv is de afkorting van milllisievert, de eenheid waarmee deze stralingsdosis wordt uitgedrukt. Reken daar andere blootstellingen bij, waaronder medische toepassingen zoals röntgenfoto’s, dan halen we gemiddeld 4 mSv.

De veilige grens die men hanteert is 6 mSv voor kinderen en jongeren tot 18 jaar en 20 mSv voor personen die beroepshalve worden blootgesteld aan ioniserende straling, waaronder medewerkers op een ziekenhuisafdeling radiologie en werknemers in een kerncentrale. De limieten zijn internationaal overeengekomen door stralingsexperten.

Druppel op een hete plaat

Een screeningsmammografie stelt je bloot aan 0,3 mSv, wat overeenkomst met de dosis van anderhalve maand natuurlijke blootstelling. Bij een CT-scan van de borstkas krijg je 3 mSv straling binnen, 10 keer zoveel dan bij een mammografie en gelijk aan meer dan een jaar natuurlijke blootstelling. Vier uur vliegen stelt je bloot aan 0,005 mSv, vanwege de grote hoogte, waar je met hogere doses kosmische straling in aanraking komt. Alle genoemde doses blijven bijzonder laag en vrijwel zonder gevaar. Zelfs frequent flyers moeten zich geen zorgen maken. Je moet als minstens 100 uur per jaar met een vliegtuig reizen om de stralingsdosis met 1 mSv te verhogen.

Mammoquiz

Over de straling van een regelmatige screeningsmammografie moeten we ons absoluut geen zorgen maken. Integendeel, het is een manier om borstkanker tijdig op te sporen. Hoe sta jij tegenover de vroegtijdige opsporing van borstkanker? Vul onze Mammoquiz (link: mammoquiz.be) in en krijg onze gepersonaliseerde tips.

Geschreven door Marleen Finoulst

Geraadpleegde bronnen:

https://fanc.fgov.be/nl/dossiers/medische-toepassingen-van-ioniserende-straling

https://www.zuinigmetstraling.be/nl