Smart Pink

Stichting Kankerregister analyseerde handmatig alle pathologieverslagen van de vrouwen bij wie in 2014 borstkanker werd vastgesteld. Die grondige aanpak zorgde ervoor dat men voor het eerst alle verschillende types en subtypes van borstkanker bij Belgische vrouwen zeer gedetailleerd in kaart kon brengen. Zo kon Pink Ribbon haar steentje bijdragen tot een correctere inschatting van het aantal vrouwen met borstkanker dat gebaat zou zijn bij een genexpressieprofileringstest. Sinds juli 2019 betaalt het RIZIV voor 13 % van de borstkankerpatiënten deze GEP-test terug.

Op basis van die analyse werd een model ontwikkeld en met de hulp van een artificial intelligence tool werd het mogelijk om de gegevens van de andere jaren sneller te analyseren. Smart Pink was geboren. Momenteel beschikt Stichting Kankerregister, dankzij Smart Pink, over de receptorstatus van alle borstkankertumoren voor de incidentiejaren van 2008 tot 2017. Dit laat toe om de verschillende risicogroepen voor patiënten met borstkanker beter in te delen en de kwaliteit van de zorgverlening beter te evalueren.

Enkele belangrijke cijfers

• De Belgische borstkankerpopulatie presenteert zich voornamelijk met het luminaal A-like subtype (57,5 %), gevolgd door subtype luminaal B-like HER2 negatief (15,5 %) en subtype luminaal B-like HER2 positief (13 %). 9 % van de patiënten heeft een triple negatieve en 5 % een HER2 positieve borstkanker. De subtypes luminaal A-like en B-like HER2 negatief, met een gunstige prognose, komen voor bij 73 % van de bevolking van wie het moleculaire subtype gekend is. Een betere kennis van deze subtypes verhoogt de genezingskans en geeft aanleiding tot aangepaste behandelingen.

• Behandelingen: 88 % van de vrouwen bij wie het moleculaire subtype gekend is, onderging een operatie. Bij 11,2 % van hen werd de operatie voorafgegaan door een neoadjuvante behandeling om de slaagkansen van de chirurgische ingreep te vergroten (meestal chemo- en/of radiotherapie).

• De vijfjaarsoverleving bedraagt 91,4 %. Borstkanker subtype luminaal A-like biedt de beste kans op genezing (96,8 %), subtype triple negatief de minst goede (overlevingskans van 77,4 %).

Professor Fabienne Liebens aan het woord

Professor Liebens zetelt in de raad van bestuur van Pink Ribbon en is voormalig hoofd van de borstkliniek ISALA van het UMC Sint-Pieter in Brussel. Volgens haar zullen we door deze nieuwe informatie de patiënten nog beter kunnen opvolgen.

“Dat er in de erkende borstklinieken grote verschillen waren in zorgkwaliteit, wisten we. En dat daardoor de genezingskans niet overal even groot was, wisten we ook. Uit verschillende indicatoren kunnen we afleiden of de adjuvante behandelingen (chemo-, radio- en/of hormoontherapie) correct worden toegediend. Dankzij het opmerkelijke werk van Stichting Kankerregister weten we nu hoeveel procent van de patiënten lijdt aan een bepaald (sub)type van borstkanker. Want het is inderdaad zo dat die cijfers op landelijk niveau nog ontbraken. Het in kaart brengen van de eigenschappen van borstkanker in België in 2014 zorgt ervoor dat we geschikte behandelingen kunnen toedienen.”

In een land zo klein als het onze zouden we kunnen aannemen dat de resultaten in alle erkende borstklinieken vrijwel identiek zijn. Dat klopt echter niet, aldus professor Liebens: “In België is de zorg zeer heterogeen. Hoe dat komt, weet niemand. De cijfers van het Register nemen ook de risicofactoren van de tumoren in overweging. Aan de hand daarvan kan men bepalen hoeveel vrouwen een bepaalde therapie nodig hebben, en nadien controleren of de behandeling adequaat werd uitgevoerd. Vrouwen ouder dan 75 jaar met een triple negatieve borstkanker kunnen bijvoorbeeld een andere behandeling krijgen naargelang het ziekenhuis. Deze gegevens bieden borstklinieken de mogelijkheid om hun zorgkwaliteit te vergelijken. Niet om zichzelf aan de kaak te stellen of te verheerlijken, maar om hun zorg constant te verbeteren.”

Professor Liebens benadrukt ook het nut van deze gegevens voor patiënten: “Patiënten mogen er niet voor terugdeinzen om over de gegevens te praten met hun oncoloog. Als hun borstkliniek voortdurend wil verbeteren en vooruitgaan, bieden deze unieke cijfers vrouwen een bijkomende garantie dat ze goed verzorgd zullen worden. De volgende stap is om nog preciezere indicatoren te ontwikkelen en op basis daarvan de verschillende behandelingen te verfijnen. Want ja, ik vind dat vrouwen de beste zorg verdienen!”