De wetenschappers hebben een onderzoek gedaan bij gemanipuleerde muizen die drager zijn van menselijke triple-negatieve borstkanker. Dat is een agressieve vorm van borstkanker die vaak jongere vrouwen treft en die niet-hormoongevoelig is. Het potentiële geneesmiddel dat bij deze muizen getest werd is MitoQ. Bij de proefmuizen die MitoQ kregen, zaaide de borstkanker 80% minder vaak uit in vergelijking met de muizen die dit middel niet kregen (1). De onderzoeksgroep spreekt van bijzonder hoopvol nieuws.

Wat doet MitoQ?

Kankercellen hebben een afwijkende stofwisseling in vergelijking met gezonde cellen. Zo bezitten ze speciale eigenschappen, waardoor ze zich kunnen verspreiden in het lichaam en elders opnieuw gaan woekeren. Dat noemen we uitzaaien. Uit wetenschappelijk onderzoek heeft men al een beter zicht op de mechanismen op celniveau die verantwoordelijk zijn voor het uitzaaien. Het gaat om kleine wijzigingen in de mitochondriën, dat zijn de zogenaamde energiefabriekjes van de cellen. Daardoor gaan deze energiefabriekjes stofjes produceren (mitochondriaal superoxide of mtO2) die een rol spelen bij het uitzaaien. Het geneesmiddel dat de Belgische groep heeft uitgetest, maakt deze stofjes onschadelijk. Resultaat: veel minder uitzaaiingen en ook geen herval.

Hoop voor borstkankerpatiënten?

Het geneesmiddel werd enkel getest bij muizen en nog niet bij personen met borstkanker, dus daarover kunnen we geen uitspraken doen. Studies waarin MitoQ getest wordt bij borstkankerpatiënten zullen nog enkele jaren in beslag nemen, alvorens te komen tot een beschikbaar geneesmiddel voor personen met triple-negatieve borstkanker, als bescherming tegen uitzaaiingen en herval. Tien tot 15% van alle borstkankers zijn triple-negatief. Omdat dit type borstkanker niet-hormoongevoelig is, kunnen deze patiënten niet geholpen worden met hormoontherapie. Daarom zijn er veel meer uitzaaiingen bij personen met triple-negatieve borstkanker en zou een werkzame therapie zeer welkom zijn.

Bedenkingen

Het geneesmiddel dat hier getest werd, MitoQ, is eigenlijk niet nieuw. Het werd in 2014 ook al getest in gemanipuleerde muizen met de menselijke spierziekte ALS (amyotrofe lateraalsclerose) (2). Ook toen waren de resultaten gunstig, zij het minder spectaculair dan in dit borstkankeronderzoek. Er is tot op heden (2022) geen therapie voor ALS.

MitoQ is niet het enige geneesmiddel dat inwerkt op de energiefabriekjes in cellen. Gelijkaardige potentiële medicijnen die doordringen tot in de energiefabriekjes worden al langer uitgebreid onderzocht, ook voor andere kankers. Uit dat onderzoek blijkt dat er nog diverse obstakels te overwinnen zijn (3). Zo kunnen deze medicijnen ook gezonde cellen aantasten, waaronder immuuncellen, soms zijn ze erg instabiel en soms tasten ze niet alleen de energiefabriekjes aan, maar ook andere celstructuren.

Wat onthouden we hieruit?

We mogen niet te vroeg victorie kraaien. Ook al klinkt het Belgisch onderzoek erg hoopvol, het is nog even wachten vooraleer we echt weten of MitoQ bij personen met borstkanker kan worden ingezet. Dat neemt niet weg dat het duidelijk is dat er volop gezocht wordt naar therapieën voor borstkanker.

Tekst van Marleen Finoulst

(1) Bron: Capeloa T, Krzystyniak J, d’Hose D et al. MitoQ Inhibits Human Breast Cancer Cell Migration, Invasion and Clonogenicity. Cancers 2022, 14, 1516. https://doi.org/ 10.3390/cancers14061516

(2) Miquel E, Cassina A, Martínez-Palma L et al. Neuroprotective effects of the mitochondria-targeted antioxidant MitoQ in a model of inherited amyotrophic lateral sclerosis. Free Radic Biol Med. 2014 May;70:204-13. 

(3) Hana Choa, Yong-Yeon Choa, Min Suk Shimb et al. Mitochondria-targeted drug delivery in cancers. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular Basis of Disease 2020;1866