Een gezondheidscheck-up bij je huisarts is een eenmalig medisch onderzoek bij een gezonde persoon die geen klachten heeft. Meestal gebeurt een check-up op eigen vraag, soms op vraag van derden (bv. in kader van een verzekering). Mensen die gezondheidscheck-ups laten doen, herhalen deze vaak met een zekere regelmaat, bijvoorbeeld om het jaar of om de 5 jaar. De bedoeling van zo’n check-up is nagaan of er ziekten sluimeren waar je nog geen weet van hebt of om vast te stellen of je een risico loopt op een aandoening waaraan je iets kan doen. Zo’n check-up is altijd een momentopname en heeft daarom geen al te grote waarde. Na een normaal resultaat heb je geen enkele garantie dat je gezondheid de komende jaren goed zal blijven. 

Vanaf wanneer en hoe?

Artsen zijn het erover eens dat je geen check-ups moet doen voor je 50e. Bij personen tussen 50 en 65 jaar met een goede gezondheid is een check-up wel zinvol om de drie, vier jaar. Bij die gelegenheden kunnen bloeddruk, cholesterol en suikergehalte in het bloed gecontroleerd worden. Vanaf 65 jaar wordt een jaarlijkse check-up aanbevolen. Tijdens een check-up zal je arts in de eerste plaats vragen stellen over je leefgewoonten: wat eet en drink je, neem je voldoende beweging, rook je, ..? Ook zal hij nagaan of er erfelijke aandoeningen voorkomen in je familie. Daarnaast omvat een gezondheidscheck-up een lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek. Eerst neemt de arts je bloeddruk en controleert je gewicht. Hij kan ook je hart en longen onderzoeken. Er wordt bloed afgenomen om cholesterol en vetten te laten bepalen. Op basis van de bloeddrukwaarden, je gewicht en de bloedvetten kan de arts een risicocijfer bepalen dat aangeeft hoe groot je risico is om in de komende 10 jaar te sterven aan een aandoening van hart of bloedvaten. Boven de 65 jaar gaat extra aandacht naar het bloedsuikergehalte, omdat het risico op diabetes type 2 vanaf die leeftijd groter is. 

Bij een gewone check-up raadt men geen andere bloedonderzoeken aan: dus geen lever-, nier-, schildklier- of prostaattests, en geen meting van het vitaminegehalte. De reden hiervoor is dat er te veel valse resultaten worden gevonden: afwijkingen die op zich onvoldoende informatie verschaffen. Soms wordt een persoon dan onterecht gerustgesteld of krijgt hij een vals alarm met veel onnodige bijkomende onderzoeken terwijl er niets aan de hand is. 

Je kunt wel zelf aan je arts vragen om specifieke tests te laten uitvoeren. Houd er rekening mee dat in het bloed niet alles kan opgespoord worden. Een kanker kun je bv. niet vaststellen of uitsluiten alleen op basis van een bloedtest. 

Wat kun je zelf doen? 

Het is belangrijker om gezond te leven dan om check-ups te laten doen. Let op je voeding en gewicht, beweeg voldoende, rook niet en drink niet te veel alcohol. Een gezondheidscheck-up die een verhoogde cholesterolwaarde laat zien, kan je een duwtje geven om extra aandacht te besteden aan je voeding. Je arts kan je ook op weg helpen om meer te bewegen tegen overgewicht of verhoogde bloeddruk. Uiteindelijk moet je zelf je gezondheid in handen nemen.