Woensdag, 29 januari 2020

Pink Monday-getuigenis: Het succes van de steungroep bij het Europees Parlement

Diagnose Na borstkanker Vriendschap Weer aan het werk Pink Monday

Bénédicte Belge werkt als arts voor de Medische Dienst van het Europees Parlement. In 2015 richtte zij een hulpgroep op voor medewerkers met borstkanker. Bénédicte begeleidt en steunt samen met twee psychologen, Rosario Pelaez en Myriam Naedts, vrouwen met borstkanker. Ze vertelt het verhaal van Elena, dat de aanleiding vormde voor de oprichting van de steungroep: "Ons verhaal begint in januari 2015, als Elena een bezoek brengt aan de psycholoog van de Medische Dienst. Elena kan een ieder van ons zijn. Misschien is ze wel uw collega. Elena is 43 jaar, is dynamisch, werkt als secretaresse in een van de algemene directies van het Europees Parlement, houdt van haar baan, is Italiaanse en heeft twee kinderen. En dan, van de ene op de andere dag, staat haar wereld op zijn kop: ze krijgt te horen dat ze borstkanker heeft."

Gevoel van isolement

"Tijdens haar ziekteverlof voelt Elena zich erg geïsoleerd en eigenlijk ook wel in de steek gelaten. Haar familie woont in Italië, haar collega's informeren niet naar haar en zelfs kerst gaat voorbij zonder dat iemand ook maar contact met haar opneemt… Ze beseft dat ze steun nodig heeft en sluit zich aan bij een gespreksgroep in het ziekenhuis waar ze in behandeling is, maar het lukt haar niet om aansluiting te vinden bij haar medepatiënten. De meesten van hen hebben hun familie in de buurt, terwijl zij alleen is en bovendien wordt er met geen woord gerept over een terugkeer naar het werk.

Elena staat met haar verhaal niet alleen en zo ontstaat het idee om binnen de Medische Dienst van het Europees Parlement een steungroep op te richten voor vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad, of ze nu met ziekteverlof zijn of aan het werk. Het moet een groep worden die bestaat uit vrouwen waarmee Elena zich wél kan identificeren, omdat ze niet alleen aan dezelfde ziekte lijden, maar ook een soortgelijke werkomgeving hebben.

Een steungroep

In september 2015 gaat de steungroep van start in de vorm van een proefproject met een tiental deelnemers. Elena en de andere vrouwen komen gedurende zes maanden eens per maand tijdens de lunchpauze bijeen in een zaaltje van de Medische Dienst. Zij krijgen groepsgewijs psychologische ondersteuning en steunen onderling ook elkaar.

Bij deze bijeenkomsten zijn twee psychologen en ikzelf aanwezig. De deelneemsters voeren om de beurt het woord, waarbij de andere deelneemsters aandachtig en met alle respect luisteren, waarbij zij ervoor kunnen kiezen om ook te spreken of te zwijgen. Elke sessie is een mooie ontmoeting, waarbij soms tranen vloeien, maar ook zeker gelachen wordt. Er worden allerlei onderwerpen besproken, zoals het krijgen of het moeten vertellen van de diagnose, de behandeling, familie, de reactie van de collega’s en van de baas, de terugkeer naar het werk.

Veel deelneemsters voelen zich tijdens hun ziekteverlof, net zoals Elena, kwetsbaar en geïsoleerd, vooral wanneer ze afkomstig zijn uit een ander land en hun familie ver weg is. "Het is niet gemakkelijk om in een ander land te wonen en te werken, vooral niet als je op een dag te horen krijgt dat je kanker hebt", zei een van deelneemsters. Zij beschouwen, net als Elena, de terugkeer naar het werk als iets positiefs, omdat ze daardoor als het ware kunnen terugkeren naar "het gewone leven" en een slecht hoofdstuk in hun leven, waarin ze volledig machteloos stonden tegenover hun ziekte, kunnen afsluiten en weer kunnen meetellen in de maatschappij en op het werk en hun oude gewoontes weer kunnen oppakken.

De terugkeer naar het werk is voor Elena en voor veel andere vrouwen echter niet altijd even gemakkelijk. Vaak wordt de terugkeer naar het werk door het medisch team in het ziekenhuis helemaal niet aangekaart. Veel deelneemsters voelen zich, net als Elena, tijdens hun ziekteverlof verloren en ontregeld. Tijdens een periode van ziekteverlof kan er veel veranderen op het werk. gewoontes kunnen veranderen, de samenstelling van het team kan veranderen, informaticasystemen kunnen veranderen, en soms zijn ze zelfs hun wachtwoord vergeten.

De terugkeer naar het werk is niet gemakkelijk

Niet alle collega's weten goed hoe zij moeten reageren: sommigen doen alsof er niets aan de hand is en anderen voelen zich ongemakkelijk. Ook worden er soms onhandige en pijnlijke opmerkingen gemaakt, zoals "Waarom heb je je haar geknipt?" De terugkeer naar het werk is ook niet altijd gemakkelijk omdat bij veel patiënten, onder andere bij Elena, de kijk op het leven verandert. Er is een duidelijk 'voor' en 'na'. Ze willen zich geen zorgen meer maken over kleinigheden, ze willen meer genieten van het leven en aandacht besteden aan wat belangrijk is.

De neveneffecten van de behandelingen maken de terugkeer naar het werk er vaak niet gemakkelijker op. Veel vrouwen, waaronder Elena, hebben last van vermoeidheid, concentratieproblemen en stemmingswisselingen. Tijdens de bijeenkomsten hebben Elena en de andere deelneemsters kunnen praten over allerlei onderwerpen en thema's. Op die manier hebben zij elkaar kunnen ondersteunen en elkaars isolement kunnen doorbreken en dat was precies waar Elena naar op zoek was toen ze voor de eerste keer bij de medische dienst binnenstapte.

Het proefproject was een echt succes. Zo hadden Elena en de andere deelneemsters na zes sessies meer levenskracht en hadden zij minder last van psychologische problemen in verband met hun ziekte, zoals angstaanvallen, woede, twijfel en schuldgevoel. Ze voelden zich echt ondersteund door het Parlement, waardoor zij zich verbonden zijn blijven voelen met hun werkgever. Daarnaast beschikken zij nu binnen het Europees Parlement over een netwerk van collega's die elkaar ook na de sessies zijn blijven steunen.

Een echt succes

De re-integratie op het werk van Elena en de andere deelneemsters was een echt succes. Na deze eerste groep zijn er nieuwe steungroepen opgericht en in januari 2020 zal er weer een nieuwe groep van start gaan. Er hebben zich zelfs collega's van andere Europese instellingen bij ons gemeld die graag aan een groep zouden willen deelnemen.

Ik zou alle deelneemsters aan deze groepen - en Elena in het bijzonder - graag willen bedanken voor hun enthousiasme, hun inbreng, hun vertrouwen en hun moed… ik zou alle Elena's willen bedanken."