Als een donderslag bij heldere hemel

Santoecha kreeg al op 26-jarige leeftijd de diagnose van borstkanker te horen. “Mijn tumor was hormoongevoelig. Dat wil zeggen dat die onder invloed van de hormonen oestrogeen en progesteron groeit. Na mijn chemokuren kreeg ik het nieuws dat ik nog vruchtbaar was en mijn lichaam niet in een vervroegde overgang was geraakt. Dat was enerzijds fantastisch nieuws, maar bracht ook veel onzekerheid met zich mee. Om de oestrogeen- en progesterongehalten¹ in mijn lichaam zo laag mogelijk te houden, en zo de kans op herval te verkleinen, kreeg mijn behandelplan een staartje. Na de chemokuren, bestralingen en een borstamputatie stond er nog tien jaar antihormoontherapie op de planning.”

Ook Inne volgde antihormoontherapie. “Ik kreeg op 36-jarige leeftijd een voorloper van borstkanker, genaamd DCIS². Ik verloor mijn linkerborst en kreeg na mijn operatie het onheilspellende verdict dat ik vijf jaar lang antihormoontherapie moest volgen. Ik was hormonaal nog in de fleur van mijn leven en had op dat moment geen flauw idee wat dat zou betekenen en wat de impact ervan zou zijn op mijn lichaam. Wat ik wel wist, was dat ik in een overlevingsmodus zat en alles wat nodig was om te genezen, ik er noodgedwongen bijnam.”

Het leven zoals het werd

Antihormoontherapie is een kankerbehandeling waarbij verschillende types medicatie worden ingezet. De behandeling wordt op maat samengesteld en het type dat je krijgt, is afhankelijk van verschillende factoren. De therapie wordt meestal aan de hand van tabletten of capsules ingenomen en kan (tijdelijk) menopauze uitlokken.³

Inne nam gedurende vijf jaar een pilletje in voor het slapengaan. “Dat lijkt op zich een hele simpele behandeling, maar toch voel ik dat ik door de therapie enorm veranderd ben. Ik vergelijk het wel eens met een benzineauto die een dieselversie geworden is.

Het duurt minstens een halve dag voor ik echt op gang kom, weer goed kan stappen en de stijfheid uit mijn hele lichaam verdwenen is. Ik ervaar ook tintelingen in mijn handen en er zijn wat kilo’s op de weegschaal bijgekomen. Al is het ergste voor mij dat ik door de behandeling al vijf jaar sukkel met cystes op mijn eierstokken, wat voor hevige buikpijn en onregelmatige ongesteldheid zorgt. Een zeer vervelend gevolg van het feit dat ik als jonge vrouw holderdebolder in mijn overgang werd gebracht.”

Ook Santoecha wordt in een kunstmatige overgang gehouden door een maandelijkse injectie. “Daarnaast neem ik iedere avond een tablet antihormoontherapie, wat in theorie best doenbaar klinkt, maar in de praktijk helaas anders is. In mijn hoofd ben ik nog steeds een jonge godin, maar mijn lichaam toont aan dat ik getransformeerd ben in een oudere vrouw. De therapie brengt lichamelijke ongemakken met zich mee, zoals stijfheid en pijn in mijn gewrichten en spieren. Ze zeggen weleens dat pijn went en daar ben ik het mee eens. Pijn is een vast onderdeel van mijn leven geworden.”

Blij en boos liggen dichtbij elkaar

De behandeling zorgt voor heel wat fysieke klachten en ongemakken, maar heeft ook mentaal een enorme impact. Zo merkte Santoecha een volledige ommekeer op in haar persoonlijkheid. “De fysieke klachten van de antihormoontherapie heb ik met vallen en opstaan kunnen volhouden, maar op mentaal vlak was dat een ander verhaal. Vanaf de eerste pilletjes merkte ik veranderingen in mijn karakter. Ik kon voorheen soms een koele kikker zijn, maar neigde sinds de start van de behandeling nog meer naar de stoïcijnse kant. Ik dacht eerst dat dat kwam omdat ik op korte tijd veel had meegemaakt en mentaal uitgeput was. Maar de dingen waar ik voorheen heel blij van werd, maakten mij plots niets meer gelukkig.”

“De eerste vijf jaar van de therapie vielen al bij al mee, maar alles veranderde toen ik ineens hevig op mijn maandelijkse injecties begon te reageren. Braken na zo’n spuit was geen uitzondering voor mij, maar na vijf jaar kon ik na mijn maandelijkse injectie onmogelijk wegblijven van een plastic zak, toilet of vuilnisemmer. Niet alleen fysiek merkte ik veranderingen op, ook mijn gedrag en karakter leken 180 graden gekeerd. De emotieloze Santoecha maakte plaats voor de ontvlambare Santoecha. Ik ben nooit in mijn leven een driftkikker geweest en dat zit ook niet in mijn aard, maar vijf jaar antihormooninjecties brachten daar verandering in. Toen ik steeds vaker ruzie kreeg met onbekenden, heb ik in overleg met mijn omgeving beslist om te stoppen met de maandelijkse injecties. Als sneeuw voor de zon verdwenen ook mijn woede-uitbarstingen. Eind goed al goed en de lieve Santoecha is (bijna) weergekeerd.”

Licht aan het einde van de tunnel

Ook Inne voelt zich door haar antihormoontherapie niet meer dezelfde. “Mijn man noemt mijn antihormoonmedicatie vaak al lachend mijn ‘mood pillen’. Daarmee wil hij eigenlijk zeggen dat één pilletje genoeg is om van een roze wolk in een donderwolk te veranderen. De druk die de laatste jaren op mijn hormonen gelegd is, valt dan ook niet te onderschatten. Het leven lijkt vlakker te zijn geworden en negatieve emoties worden meer uitvergroot en voelen zwaarder aan. Ik zou veel geld geven om terug de oude, vrolijke en onbezorgde Inne te zijn, maar natuurlijk besef ik dat ik de klok niet kan terugdraaien.”

“Ik kan oprecht zeggen dat de antihormoonmedicatie een andere vrouw van me heeft gemaakt en die verandering is er zeker niet ééntje in positieve zin geweest. Maar ik hoop, uit de grond van mijn hart, dat ik die pillen vijf jaar lang met een reden geslikt heb. Ik hoop dat elk mogelijk restantje aan kankercellen nu verdwenen is, en ik nog een lange, mooie en gezonde toekomst tegemoet ga. Dan is het voor mij meer dan de moeite waard geweest om de pijn en ongemakken van antihormoontherapie gekend te hebben.”

¹ Je eierstokken produceren in de overgang steeds minder vrouwelijke hormonen (oestrogeen en progesteron).
Bron: https://www.gezondheidenwetenschap.be/richtlijnen/hormonale-substitutietherapie-hst-na-de-menopauze

² DCIS (Ductaal Carcinoma In Situ) is een voorstadium van borstkanker dat ontstaat in de melkgangen van de borst. Bij DCIS vermeerderen kwaadaardige cellen zich binnen de celwand, maar ze hebben zich nog niet verspreid in het omliggend borstweefsel. Vaak is er geen knobbeltje te voelen. Als er sprake is van alleen DCIS kunnen de kwaadaardige cellen zich niet verspreiden naar andere plaatsen in het lichaam (ook wel uitzaaiingen genoemd). Bron: https://www.uzgent.be/nl/home/Lists/PDFs%20patienteninformatiefolders/Ductaal-carcinoma-in-situ.pdf

³ Bron: https://www.uzleuven.be/nl/antihormoontherapie#behandeling-op-maat