26/05/2023 - Het ketogeen dieet wint de laatste jaren aan populariteit. Volgens aanhangers zou dit strenge, koolhydraatarme dieet een positief effect hebben op de behandeling van borstkanker. Wat zegt de wetenschap?

Bij een ketogeen dieet neem je extreem weinig koolhydraten in (minder dan 50 gram/dag) en eet je veel vetten. Glucose (een suiker) is de belangrijkste energiebron voor onze lichaamscellen en koolhydraten zijn de hoofdbron om glucose te produceren. Wanneer je heel weinig koolhydraten eet, gaat het lichaam vet afbreken om glucose aan te maken, want zonder glucose kunnen we niet leven. Bij deze omvorming van vet worden ketonen gevormd als bijproduct. Ondertussen daalt het suikergehalte in het bloed, en lijd je honger.

Kankercellen hebben ook suikers nodig en moeten dus ook omschakelen op vetverbranding als energiebron. Bovendien verbruiken kankercellen nog meer glucose dan normale cellen. Een tekort aan glucose veroorzaakt stress bij kankercellen, waardoor ze minder snel zouden groeien en ook gevoeliger worden voor chemotherapie. Met het ketogeen dieet zou je theoretisch kankercellen kunnen uithongeren.

Wetenschappelijk onderzoek

Werkt dat ook in de praktijk? De impact van het ketogeen dieet op kanker werd al uitvoerig onderzocht. In een overzichtsartikel¹ hebben wetenschappers 57 studies over dat onderwerp onder de loep genomen, die in laboratoria en bij proefdieren gevoerd werden. In een aantal van deze studies groeiden de kankercellen inderdaad trager, maar in andere studies groeiden ze net sneller of was er helemaal geen effect. Resultaten uit cel- en proefdieronderzoek lijken soms veelbelovend, maar deze resultaten moeten eerst bevestigd worden in studies bij mensen. Dat is tot op vandaag onvoldoende grondig gebeurd². Daar komt nog bij dat een ketogeen dieet een moeilijk dieet is, met een grote impact op je dagelijks leven. Te weinig suikers hebben bijvoorbeeld een negatieve impact op de stemming. Je voelt je niet goed. Ook is de kans op voedingstekorten groot. Ondertussen moet je als kankerpatiënt een zware behandeling ondergaan.

Mensen met kanker moeten er vooral voor zorgen dat ze op krachten blijven. Dat doe je niet door te diëten, maar door goed en voldoende te eten. Wanneer je in een kankerbehandelingstraject zit, is het minder belangrijk om te letten op je voeding. Eet vooral wat je lekker vindt, geniet van extra suiker, koffiekoeken, chocolade of snoep. Ze zullen je beter doorheen een moeilijke fase helpen dan een ketogeen dieet. Bovendien is vermageren geen goed idee als je borstkanker hebt. Te veel kankerpatiënten raken ondervoed door de ziekte, en ondervoeding heeft een bewezen ongunstige invloed op iedere kankerbehandeling.

¹Weber, D. D., Aminzadeh-Gohari, S., Tulipan, J., Catalano, L., Feichtinger, R. G., & Kofler, B. (2020). Ketogenic diet in the treatment of cancer–Where do we stand?. Molecular metabolism, 33, 102-121.

²Klement, R. J., Brehm, N., & Sweeney, R. A. (2020). Ketogenic diets in medical oncology: a systematic review with focus on clinical outcomes. Medical Oncology, 37(2), 14.