Scenario 1: Ik stop met werken.

Wanneer je ervoor kiest om volledig te stoppen met werken en je als arbeidsongeschikt te laten erkennen, dan moet je je ziekenfonds binnen de 7 kalenderdagen volgend op de dag van aanvang van deze arbeidsongeschiktheid daarover inlichten. Dat doe je door middel van een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid dat:

• beschikbaar is bij je ziekenfonds (fysiek of digitaal).
• ingevuld is in overleg met je behandelend arts.
• bezorgd wordt (per post of afgegeven op kantoor met ontvangstbewijs) aan de adviserende arts van je ziekenfonds. Vermeld op de enveloppe: 'Aangifte arbeidsongeschiktheid'.

Opgelet! Op het getuigschrift dat je behandelende arts invult, staan de begin- en einddatum van je arbeidsongeschiktheid. De adviserende geneesheer kan die einddatum stilzwijgend aanvaarden en je een schriftelijke bevestiging geven of je oproepen voor een medische controle. Het is belangrijk om je behandelend arts zo snel mogelijk het getuigschrift te laten invullen. De adviserend geneesheer kan namelijk de arbeidsongeschiktheid ten vroegste erkennen vanaf de dag van de ondertekening van het getuigschrift door de behandelend arts.

Als je een uitkering wil krijgen, dan moet je voldoen aan de voorwaarden van de wachttijd én erkend zijn als arbeidsongeschikt. Tijdens het eerste jaar heb je recht op een forfaitaire uitkering die varieert volgens je gezinssituatie en die berekend wordt volgens een zesdagenweekregeling:

• Als zelfstandige met gezinslast krijg je €62,08 bruto per dag.
• Als alleenstaande krijg je €49,68 bruto per dag.
• Als samenwonende krijg je €38,10 bruto per dag.

Als zelfstandige in arbeidsongeschiktheid kan je een gelijkstelling wegens ziekte bij je ziekenfonds of het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen) aanvragen. Bij goedkeuring wordt je ziekteperiode gratis gelijkgesteld aan een periode met beroepsactiviteit. Zo behoud je je recht op kinderbijslag, ziekteverzekering en pensioen zonder dat je sociale bijdrage hoeft te betalen.

Scenario 2: Ik stop met werken, maar niet helemaal.

Als je liever niet helemaal stopt met werken, dan zijn er een aantal zaken om rekening mee te houden. Zo val je als alleenstaande zelfstandige terug op ongeveer €1100 voor een volledige maand. Dat bedrag is wellicht niet voldoende om mee rond te komen. Toch zijn er twee manieren om je financieel te beschermen:

1. Als je een verzekering gewaarborgd inkomen hebt afgesloten bij een privé-verzekeraar, dan is dit het moment om daar een beroep op te doen.
2. Als je daartoe in staat bent, combineer dan een gedeelte van je werk met je genezingsproces en de behandelingen, met behoud van je uitkering.

Op een lager en voor jou haalbaar tempo blijven werken, kan dus zeker. Vanaf de dag dat je arbeidsongeschiktheid wordt erkend en voorafgaandelijk wordt goedgekeurd door de adviserende arts van je ziekenfonds, wordt er niet geraakt aan je uitkering hoeveel het toegelaten werk ook opbrengt. Vanaf dag één van de zevende maand van je arbeidsongeschiktheid wordt je uitkering wel met 10% verlaagd, maar tegen dan wil je misschien wel terug voltijds aan de slag.

Scenario 3: Ik stop met werken en laat me vervangen.

Je kan er ook voor kiezen om je gedurende je behandeling te laten vervangen. Artsen, handelaars en kleine ondernemers maken vaak gebruik van deze optie. Het is een unieke kans voor de vervanger in kwestie om extra ervaring op te kunnen doen. Vaak is het iemand uit hun eigen netwerk, maar ook extern kan er iemand gezocht worden.

Als je eraan denkt om je te laten vervangen, dan zijn volgende tips zeker nuttig:

• Praat met collega’s die zelf als eens een vervanger hebben moet inschakelen wegens ziekte, zwangerschap of vakantie. Zij kunnen je zeker extra raad geven.
• Informeer eens bij je beroepsorganisatie of de vereniging van handelaars, bedrijven en vrije beroepen van je gemeente. Zij kunnen je misschien al enkele namen van geïnteresseerden doorgeven.
• Raadpleeg het register van vervangende ondernemers van de FOD Economie. Ook daar kun je misschien een paar kandidaten terugvinden.

Scenario 4: Ik stop niet met werken, maar ik werf aan.

Als je niet graag stopt met werken, maar liever een extra werkkracht aanneemt dan is dat zeker mogelijk. Houd er wel rekening mee dat zo’n eerste aanwerving een belangrijke stap is waar je goed over moet nadenken. Sluit je daarom aan bij een sociaal secretariaat en laat hen je bijstaan in dat proces:

• Ze maken een gratis simulatie van al je kosten als werkgever.
• Ze nemen de administratieve taken van je over.
• Ze storten tijdig het loon van je nieuwe collega.

“Ik had nog niemand in dienst. Mijn kapsalon, da’s mijn kind. Dat wilde ik niet delen. Maar toen ik de diagnose hoorde, besefte ik al snel dat ik het wat kalmer aan zou moeten doen. Een vriendin van mij, die net als ik kapster is, raadde me een meisje aan dat nog bij haar in de leer was geweest. Ik legde eerlijk uit hoe de vork aan de steel zat. Dankzij haar kon ik mijn salon openhouden terwijl ik chemo kreeg. Nu gaat alles prima met me, maar de klok terugdraaien? Geen sprake van. Ik kan niet meer zonder haar.”

Scenario 5: Ik stop helemaal niet met werken.

Je kan natuurlijk ook gewoon blijven doorwerken. Veel hangt daarbij af van:

• de sector waarin je actief bent,
• de omstandigheden waarin je je beroep uitoefent,
• de aard en duur van de behandelingen.

Zo is een chirurgische ingreep met een paar weken chemo misschien minder ingrijpend dan maandelange bestraling krijgen. Hak de knoop dus niet te snel door. Denk er goed over na en praat erover met:

• jezelf: Jij kent jezelf als geen ander. Jij weet wat je wel en niet aankan, waar je wel of nog niet klaar voor bent. Wees daarin eerlijk tegenover jezelf.
• je oncoloog: Hij of zij kan je informeren over het verloop van je behandeling en over de mogelijke neveneffecten van je chemo of bestraling.
• je huisarts: Hij of zij kan op basis van de kennis van je persoonlijkheid en karakter meer duidelijkheid geven en samen met jou de balans opmaken.
• je familie en vrienden: Zij kunnen je steunen en bijstaan bij dingen als het huishouden, boodschappen doen, koken,… Hun hulp wordt dan ook enorm geapprecieerd, maar houd er rekening mee dat je misschien wel een deel van je privacy daarmee opgeeft.
• je collega’s, partners en werknemers: Zij zullen een enorme steun en toeverlaat voor je worden. Leg hen daarom duidelijk de situatie uit en kijk of ze bereid zijn om jou daarin te helpen en steunen.

Welke van de 5 scenario’s je ook kiest, zorg ervoor dat je duidelijk communiceert met je familie, je collega’s, je personeel en je klanten. Leg hen uit wat je beslissing is, waarom je daarvoor koos en wat de gevolgen ervan zullen zijn. Hoe opener en eerlijker je daarover kan praten, hoe groter de kans dat je vervelende situaties beperkt. En het zal je verbazen hoeveel begrip je dat oplevert.