Bij vroegtijdige opsporing van kanker denken we niet altijd aan trans personen. Ze vallen vaak uit de boot bij screeningsprogramma’s, omdat er geen duidelijke opvolgstudies zijn over de impact van hun levenslange hormoonbehandeling op het risico op diverse hormoongevoelige kankers. Trans personen, zowel mannen als vrouwen, moeten zichzelf levenslang geslachtshormonen toedienen, conform met hun genderidentiteit. Een trans vrouw, geboren als man, neemt levenslang oestrogenen en een trans man, geboren als vrouw, levenslang testosteron.

We weten dat oestrogenen het risico op borstkanker vergroten. Hoeveel dit risico vergroot voor trans vrouwen is moeilijk te becijferen en hangt onder andere af van de leeftijd waarop ze in transitie gingen (hoe jonger, hoe groter het risico) en welke doses hormonen ze nodig hebben (dat kan individueel verschillen). Bovendien voelen trans personen zich vaak gediscrimineerd en zijn ze zelf ook minder geneigd om deel te nemen aan kankeropsporingsprogramma’s. Momenteel zijn er amper wetenschappelijk onderbouwde richtlijnen voor de kankerscreening van trans personen, maar daar komt stilaan verandering in. Er gebeurt steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar. Daaruit blijkt dat trans mannen (geboren als vrouw) die beide borsten chirurgisch lieten verwijderen en testosterontherapie toepassen, een zeer laag risico lopen op borstkanker. Trans vrouwen daarentegen, lopen een verhoogd risico op borstkanker, al is dit risico wel kleiner dan voor cis-vrouwen. Reden genoeg om de tweejaarlijkse screeningsmammografie ook aan te bevelen aan trans vrouwen vanaf 50 jaar die al jaren een hormoon-affirmerende behandeling volgen.

Welk advies?

Het Centrum voor Kankeropsporing is begaan met het welzijn van trans vrouwen en geeft, met het oog voor het borstkankerrisico, volgend advies op basis van het voorhanden wetenschappelijk onderzoek:

• Trans vrouwen die minder dan vijf jaar hormonen gebruiken, hebben een zeer laag risico op borstkanker in vergelijking met cis-mannen en hoeven zich niet te laten screenen op borstkanker door middel van een mammografie.

• Trans vrouwen die al meer dan vijf jaar hormonen gebruiken en tussen de 50 en 69 jaar oud zijn, laten best elke twee jaar een mammografie doen. Hun risico op borstkanker is duidelijk verhoogd in vergelijking met cis-mannen.

• Trans vrouwen die al meer dan vijf jaar hormonen gebruiken en jonger dan 50 of ouder dan 69 jaar zijn, bespreken screening best met hun arts.