“Wanneer de koude inox van de tondeuze over mijn hoofd gleed, besefte ik pas dat het toch niet zomaar een stap in het genezingsproces was. Plots is je ziekte héél zichtbaar. Samen met je haar verdwijnt je zelfvertrouwen, het vertrouwen in je lichaam en heel eventjes ook de moed om dit gevecht aan te gaan.”

Terwijl veel mensen bij de gedachte aan kanker en chemotherapie meteen denken aan kale hoofden, was dat bij mijn diagnose van borstkanker de laatste van mijn zorgen. Ik wou gewoon genezen en nog heel lang leven. En als een kaal hoofdje deel van dat genezingsproces zou uitmaken, geen probleem dan, dacht ik.

Tussen de week van de diagnose en de start van de chemotherapie maakten we in ons gezin – tussen het huilen door – grapjes over mijn aankomende kaalheid. Er werd gefantaseerd over kleurrijke pruiken en kiwi-stickers. In diezelfde periode was ik ook bij de borstverpleegkundige geweest, die me haarfijn (grapje) uitlegde welke stappen ik allemaal kon verwachten. Naast de pro’s en contra’s van pruikjes en sjaaltjes, beschreef ze wat ik precies ging voelen wanneer de haaruitval effectief zou starten. En zo geschiedde.

Tussen de eerste en tweede chemosessie begon ik een lichte pijn te krijgen aan mijn hoofdhuid. Voor de mensen die vaak een paardenstaart in hun haar hebben, kan je dat vergelijken met het gevoel alsof je het elastiekje veel te strak hebt aangespannen. Veiligheidshalve legde ik al een handdoek op mijn hoofdkussen. Op een nacht ging ik onbewust met mijn hand door mijn haar en voelde ik hele zachte haartjes tussen mijn vingers kleven. Erg geschrokken maakte ik mijn man wakker en op dat moment huilden we samen.

De dagen daarop kwam er steeds meer haar los. Geen grote plukken in één keer, maar geleidelijk aan toch genoeg om stilaan mijn haar goed kort te knippen om zo de kale plekken minder zichtbaar te maken. Mijn papa, die 40 jaar lang de beste kapper van de regio is geweest, nam deze bijzonder moeilijke en emotionele taak op zich. Dag na dag verdween mijn haar echter sneller, tot er uiteindelijk beslist moest worden om dan toch maar alles weg te scheren. Voor mijn papa was dat een brug te ver om dat bij zijn zieke dochter te doen.

Van kaal over kiwi-kopje en coupe garçonne naar lekker lange lokken

Op donderdag 6 oktober, exact 5 weken na mijn diagnose, ging ik naar de kapper die in tussentijd ook mijn persoonlijke pruik had gemaakt. Wanneer de koude inox van de tondeuse over mijn hoofd gleed, besefte ik pas dat het toch niet zomaar een stap in het genezingsproces was. Plots is je ziekte héél zichtbaar. Samen met je haar verdwijnt je zelfvertrouwen, het vertrouwen in je lichaam en heel eventjes ook de moed om dit gevecht aan te gaan. Als een klein meisje huilde ik stilletjes terwijl mijn mama mijn hand vasthield. Meteen werd de pruik op mijn hoofd gepast en met een “nieuw kapsel” ging ik naar huis, opgelucht dat dat zware moment achter de rug was. Bij thuiskomst heb ik ons gezin samengeroepen en mijn kale hoofd getoond. “Mama, je bent mooi zoals je bent, laat die pruik maar af”, zeiden mijn kinderen. Welgeteld 1 uur heb ik de pruik dus aangehouden. Mijn kast vulde zich stilaan met sjaaltjes en mutsjes, maar thuis liep ik altijd met mijn hoofd bloot.

Op de dag van de diagnose had ik de haaruitval geminimaliseerd maar nu checkte ik elke dag of er niet opnieuw haartjes groeiden. Midden december, ongeveer halfweg de 20 weken chemotherapie, was dat al zo. Heel lichte donshaartjes verschenen op mijn bol. Op mijn wenkbrauwen moest ik iets langer wachten, maar we konden al weer grapjes maken en nu ook echt kiwi-stickers op mijn hoofd kleven.

En vanaf dan is mijn haar alleen maar blijven verder groeien. Voor mijn laatste chemosessie heb ik mijn muts afgelaten en bij de start van de bestralingen enkele weken later had ik al een leuke “coupe garçonne”. Ik heb tot 2 jaar na mijn behandeling gewacht om mijn haar opnieuw te knippen. De angst dat het mij nog eens zal overkomen, is steeds aanwezig en daarom wil ik nu volop genieten van mijn – eigenlijk veel te lange – haar.

In het oncologisch dagcentrum ontmoette ik veel lotgenoten en ieder van hen heeft een andere visie, een andere herinnering aan deze toch wel keiharde kale periode. Elke vrouw moet voor zichzelf uitmaken of ze liever een pruik, een muts, een sjaaltje draagt of misschien helemaal niets. De periode van de behandeling is al zwaar genoeg dat je je eigenlijk geen zorgen hoeft te maken over wat het beste is of wat anderen ervan zullen vinden. Gewoon jezelf zijn, gewoon “zijn” en “leven”, is het allermooiste wat je dan voor jezelf kan doen.

Geschreven door Mieke Vanhuyse