Hormoonverstoorders zijn chemische stoffen die de werking van onze eigen hormonen kunnen nabootsen en blokkeren, omdat ze toevallig een gelijkaardige chemische structuur hebben. Hormonen zijn signaalstoffen die allerlei processen in ons lichaam in gang zetten. Ons lichaam kan het onderscheid tussen echte hormonen en hormoonverstoorders moeilijk maken. Ondanks die chemische verwantschap, hebben hormoonverstoorders niet hetzelfde effect als hormonen, maar ze kunnen wel een invloed uitoefenen op ons hormonaal systeem. Over het effect van hormoonverstoorders op de gezondheid, bestaat zeer veel discussie. Waarschijnlijk is er een effect, maar dat is niet altijd afhankelijk van de dosis die je binnenkrijgt. Eén van die mogelijke effecten is een verhoogd risico op borstkanker.

Waar tref je ze aan?

Hormoonverstoorders vermijden is een bijna onbegonnen zaak. Ze zitten in de lucht, als bijproduct van luchtvervuiling, waardoor we ze inademen. We krijgen ze ook binnen via de voeding, wanneer we voedsel verpakt in plastic of in blik eten. De meeste verpakkingen bevatten hormoonverstoorders. Resten van pesticiden in groenten en fruit, fungeren eveneens als hormoonverstoorders. Verder zitten ze in allerlei verzorgingsproducten, van douchegel tot tandpasta, en ook in cosmetische producten. We smeren ze dus ook op ons lijf. Ten slotte kunnen kleding, computers en speelgoed hormoonverstoorders bevatten.

Hormoonverstoorders vermijden is een bijna onbegonnen zaak.

De link met borstkanker

Er werden al honderden onderzoeken gevoerd over de impact van hormoonverstoorders op de gezondheid. Over het effect op het risico op borstkanker alleen, werd recent een grote overzichtsstudie gepubliceerd, waarin 131 studies waren opgenomen. Dan nog blijft het heel moeilijk om grote conclusies te trekken, omdat hormoonverstoorders alom tegenwoordig zijn. Hormoonverstoorders kunnen in principe het risico op borstkanker verhogen, zo luidt het voorzichtige besluit*. Wat kunnen we daarmee? Voorverpakt en industrieel bereid voedsel zorgt voor een belangrijke toevoer van hormoonverstoorders. Daarom is het belangrijk om groenten en fruit goed te wassen voor consumptie en voorverpakte voedingswaren te vermijden. Ook speelgoed en kledij kunnen voor de eerste ingebruikname gewassen worden. Veel producten met hormoonverstoorders, waaronder zonnecrème en tandpasta, hebben echter ook heel nuttige eigenschappen. Daarom zijn betere regels nodig waaraan verpakkingen allerhande moeten voldoen.

*Murphy Lam Yim Wan, Vanessa Anna Co & Hani El-Nezami (2022) Endocrine disrupting chemicals and breast cancer: a systematic review of epidemiological studies, Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 2022:62:24, 6549-6576.