“Het is cruciaal om tijdig te starten met de begeleiding. Patiënten krijgen best al vanaf de diagnose informatie over hun werkperspectieven.”

BRAAKLIGGEND TERREIN

Na haar afstuderen werkte de jonge Huget Désiron als ergotherapeut in een ziekenhuis. Daar zag ze regelmatig revalidatiepatiënten met vragen rond hun werksituatie. Vragen waar zij toen vanuit haar opleiding en vakgebied geen pasklaar antwoord op wist. Ze volgde een bijkomende opleiding ergonomie en startte een zelfstandige praktijk om bedrijven te begeleiden bij de re-integratie van hun werknemers.

“Dertig jaar geleden was dat nog braakliggend terrein, zeker voor kankerpatiënten. Niet alleen waren de genezingskansen veel kleiner, het was toen ook weinig evident om na kanker je werk weer op te nemen. Als er al een link was tussen ergotherapie en kanker, focuste die vooral op de privésituatie, zoals bijwerkingen met een impact op het dagelijkse leven en op het huishouden. Over werk werd amper gesproken.”

Huget Désiron vulde die leemte op en deed - samen met de PXL-hogeschoolstudenten ergotherapie aan wie ze lesgaf - onderzoek naar de re-integratie van borstkankerpatiënten. Ook haar doctoraat (biomedische wetenschappen KU Leuven, 2016) behandelde dit thema: ‘Return to work in breast cancer patients’.

VRAGEN EN ANTWOORDEN

Dankzij een onderzoeksproject in Jessa Ziekenhuis Hasselt en UZ Gasthuisberg Leuven (en gefinancierd door Kom Op Tegen Kanker) kreeg Désiron een beter zicht op de voorwaarden om een werkhervatting vlot te laten verlopen.

“Het is cruciaal om tijdig te starten met de begeleiding. Patiënten krijgen best al vanaf de diagnose informatie over hun werkperspectieven, en niet alleen over de medische en psychosociale aspecten van hun ziekte. Mensen zitten sowieso met vragen: wat vertel ik aan mijn baas, hoelang ben ik in ziekteverlof, kan ik deeltijds blijven werken of bij mijn terugkeer om aangepast werk vragen? Het helpt als ze met die vragen kunnen aankloppen bij een expert in het ziekenhuis. Dat is nu niet altijd het geval.”

Om een en ander in kaart te brengen, heeft Désiron met haar hogeschoolstudenten (en gefinancierd door het kenniscentrum arbeidsongeschiktheid van het Riziv) een onderzoek opgezet: Practice Based Evidence. Daarin werd aan zorgverleners in ziekenhuizen gevraagd of en in welke mate vandaag ondersteuning naar werk wordt aangeboden en wat er volgens hen nodig is om dit proces te optimaliseren. Er is duidelijk nog werk aan de winkel: slechts 10% van de ziekenhuizen zegt deze dienstverlening gestructureerd te kunnen aanbieden, in de vorm van een sociale dienst of onco-coach die het thema systematisch aankaart bij de patiënten. Zowat 20% van de deelnemende zieken- huizen neemt deze rol (nog) niet op en ruim 70% is nog op zoek naar een goede aanpak.

PUZZELSTUKJES

Ongeveer 60% van de borstkankerpatiënten gaat op eigen kracht weer aan het werk. Huget Désiron: “Dus 40% slaagt daar niét in. En vergeet de drop-outs niet: vrouwen die wel aan de slag gaan maar na verloop van tijd alsnog de handdoek in de ring moeten gooien.”

Begeleiding bij werkhervatting is maatwerk, benadrukt ze, omdat je rekening moet houden met de situatie van patiënt én werkgever. Een kmo in economisch woelig vaarwater geeft een andere context dan een bloeiend bedrijf. “Het geeft mij persoonlijk veel voldoening als alle puzzelstukjes uiteindelijk op hun plaats liggen. Belangrijk: het kader van de puzzel wordt best gelegd door de patiënte zélf. Wanneer ziet zij zichzelf weer aan de slag gaan, hoe ziet zij haar werkhervatting concreet? Met dat voorstel stappen we naar de werkgever (vaak met de arbeidsarts als contactpersoon), die nuanceert of bijstuurt, waarna de adviserende arts van het ziekenfonds de finale beslissing neemt en het licht op groen zet.”

Désiron wil overigens graag een misverstand de wereld uit helpen. “In de media hoor en lees je vooral verhalen over werkgevers die weinig begrip tonen voor zieke werknemers of hen zelfs aan de deur zetten. Dat zijn volgens mij uitzonderingen. De meeste werkgevers met wie ik heb samengewerkt, en dat zijn er heel wat, hebben wél een hart voor hun werknemers en tonen zich juist heel betrokken bij de werkhervatting.”